An tAinmfhocal sa Chéad Díochlaonadh

An tAinmfhocal sa Chéad Díochlaonadh

• Tá na hainmfhocail go léir sa Chéad Díochlaonadh firinscneach.
• Críochnaíonn siad ar chonsan leathan.
• Caolaítear iad sa Tuiseal Ginideach, Uimhir Uatha.

Sampla 1: an bád

Uatha
Ainmneach: Chonaic mé an bád sa chuan.
Tabharthach: Tá seolta bána ar an mbád.
Ginideach: Bhí criú an bháid ar meisce aréir

Iolra
Ainmneach: Chonaic mé na báid sa chuan.
Tabharthach: Tá seolta bána ar na báid.
Ginideach: Bhí criúanna na mbád ar meisce aréir.

Sampla 2: an t-éan

Uatha
Ainmneach: Bhí an t-éan ag canadh ar an gcrann.
Tabharthach: Tá dath dubh ar an éan.
Ginideach: Briseadh sciathán an éin inné.

Iolra
Ainmneach: Bhí na héin ag canadh ar na crainn.
Tabharthach:   Tá dath dubh ar na héin.
Ginideach: Briseadh sciatháin na n-éan inné.
N.B. Cuirtear ‘t’ roimh ‘s’ sa Chéad Díochlaonadh, Tuiseal Ginideach, Uimhir Uatha; mar shampla: teach an tsagairt; bun an tséipéil; deireadh an tsamhraidh

Cleachtaí

Scríobh amach na habairtí seo a leanas gan na lúibíní:

• Bhí eagla ar an (asal) roimh an mbuachaill.
• Tá teach ag an múinteoir ar thaobh (an bóthar).
• Tá cónaí ar Sheán i gCarraig (na fir).
• Bhí (na éin) ag canadh ar an gcraobh.
• Cheannaigh mé (an úll) i siopa (an ospidéal).
• Bhí sceitimíní áthais ar na (fir).
• Ní dhearna mé obair bhaile i rith (an samhradh).
• Is maith liom (an earrach) in Éirinn.
• Tá teach (an sagart) trasna (an bóthar) ón mbanc.
• Stop (an otharcharr) os comhair (an séipéal).